HPV (Human Papilloma Virus)

HPV (Human Papilloma Virus) rahim ağzı kanseri gibi birçok kansere yol açan ve genital bölgede siğiller çıkmasına neden olan bir virüs türüdür. İnsandan insana genelde cinsel ilişki ile nadiren de farklı yollarla bulaşır.

Çok sayıda tipi vardır. Rahim ağzı kanseri ile siğil yapan türleri farklıdır. Kansere yol açan tipleri yüksek riskli, siğile neden olan tipleri ise düşük riskli olarak sınıflandırılır. Yüksek riskli olan tipleri: 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59 ,66, 68, 73 ve 82’dir. Düşük riskliler ise: 6, 11, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72 ve 81’dir. En sık rahim ağzı kanseri yapan tipi 16-18 iken siğil yapan tipleri ise 6 ve 11’dir. HPV vücuda girdikten sonra eğer vücut direnci iyi ise %90 ihtimalle bir yıl içinde virüs vücuttan atılacaktır. Atılamayan virüsler kronik enfeksiyona yol açarlar. Her kronikleşen virüs kansere yol açmaz. Kronik enfeksiyonla birlikte yaşam koşulları iyi değilse, yoğun sigara ve alkol kullanımı, çok eşlilik gibi durumlar mevcut ise virüsün kansere yol açması daha kolaylaşır. Virüs özellikle gençler arasında yaygındır.

HPV testi yapan doktor
HPV siğil

Kronikleşen virüs enfeksiyon yaptığı bölgeye göre farklı sorunlara yol açar. Örneğin rahim ağzında yerleşti ise burada geçmeyen rahim ağzı yarası, akıntı gibi şikayetlere neden olurken buradan yapılan SMEAR testinde de hücresel anormalliklerle karşılaşabiliriz. Dış genital bölge cildine yerleşti ise burada siğillere ya da kaşıntılı cilt lezyonlarına sebep olabilir.

HPV bir kez vücuda yerleştikten sonra onu vücuttan atabilecek tek şey vücudun kendi bağışıklık gücüdür. Bunun için birtakım tedaviler öne sürülse de hiçbirinin kanıtlanmış kesin etkileri yoktur. Ancak bağışıklığın güçlenmesine katkıda bulunabilirler.

HPV Testi

Kadınlarda HPV’nin bulaşıp bulaşmadığını birkaç şekilde anlayabiliriz. Bunlardan ilki rahim ağzından ya da vajinal sıvıdan sürüntü şeklinde yapılan HPV testidir. Direk HPV virüsünün varlığını gösterir. Diğeri ise SMEAR testidir. Bunda da dolaylı olarak bu virüsün etkilerini görebiliriz. Dış genital bölgede HPV olup olmadığını anlayabileceğimiz basit bir test yok maalesef. Buradan doku örneği alarak HPV varlığı incelenebilir ancak bu pratik bir yöntem değildir. Ancak biz HPV virüsü bulgusu olan siğilleri gördüğümüzde bu virüsün varlığından söz edebiliriz. Böyle bir durumda rahim ağzını da HPV varlığı açısından kontrol etmek gerekir.

HPV Testi son yıllarda, rahim ağzı kanser tarama testi olarak, SMEAR testine daha üstün olduğu anlaşıldığından Sağlık Bakanlığı’nın rutin tarama programlarına girmiştir. Yapılan araştırmalarda rahim ağzından yapılan SMEAR testine göre HPV testinin daha üstün olduğu görülmüştür. SMEAR testinde gözden kaçan ve saptanamayan bazı durumlar HPV pozitifliği ile saptanabilmektedir. Genetik bir inceleme olduğundan SMEAR testine göre daha pahalı bir testtir.

Sağlık Bakanlığı 30 yaş üzeri kadınlara 5 yılda bir bu testi uygulamaktadır. Muayenehanemizde de HPV ve SMEAR testleri sıra beklemeden ve istenildiği zaman yapılabilmektedir.

HPV cinsiyet ayırmadığı için erkelerde de anüs (makat), gırtlak, ağız kanseri gibi kanser ve diğer lezyonlara yol açabilmektedir. Erkeklerde de bu virüsün varlığını araştırmak için HPV testi yapılabilmektedir.

Alt Genital Bölge Bozuklukları Derneği (ASCCP), %80’nin üzerinde insanın yaşam boyu HPV ile karşılaşmakta olduğunu bildirmektedir. Sık görülme oranları dikkate alınarak farkındalık ve bilincin artması için yer yıl 4 Mart “HPV Bilinçlendirme Günü” olarak kutlanmaktadır.

Smear testi yapan doktor
HPV aşısı yapan doktor

HPV Aşısı

HPV’den korunmanın en etkin yolu aşı olmaktır. 9 ila 12 yaş arası kız ve erkek çocuklara 2 doz halinde yapılmaktadır ve ömür boyu bağışıklığı devam etmektedir. 15 yaşından sonra ise 3 doz olarak yapılabilmektedir. Yine tek eşlilik ve sağlıklı yaşam koşulları HPV’den korunmada önemlidir.

HPV pozitif çıktığında ne anlama gelir?

Herhangi bir HPV türünün kişide saptanması o kişinin kanser olduğu anlamına gelmez. HPV çabuk bulaştığı gibi bağışıklığımız iyi ise vücuttan çabuk elimine edilir. %90 oranında vücuttan bir yıl içinde atılır. Atılamayıp vücutta yerleşen HPV zaman içinde kişinin bağışıklık sistemi ve yaşam koşuluna göre kronik hastalıklar yapabilir.

Bizim için önemli olan HPV tipleri rahim ağzı kanseri için yüksek riskli olan tiplerdir. HPV tip 16, HPV tip 18, HPV tip 26, HPV tip 31, HPV tip 33, HPV tip 35, HPV tip 39, HPV tip 45, HPV tip 51, HPV tip 52, HPV tip 53, HPV tip 56, HPV tip 58, HPV tip 59, HPV tip 66, HPV tip 68, HPV tip 73, HPV tip 82. Bu tiplerin olması da hemen panik olmayı gerektirmez. Rahim ağzında gözle görülen bir problem yoksa ve SMEAR testi sonucu iyi ise 2 HPV tipi hariç diğer yüksek riskli tipler için yapılacak şey yıllık HPV testi takibidir. Eğer hücresel problem ve HPV pozitifliği varsa KOLPOSKOPİ denen teste ihtiyaç vardır. Ya da hiç hücresel problem yok ancak HPV-16 ve HPV-18 saptanmışsa yine KOLPOSKOPİ yapılmalıdır. Bu test rahim ağzını daha ayrıntılı inceleyen ve varsa problemli alandan biyopsi alarak rahim ağzındaki kesin durumu bize gösteren bir testtir.

Kolposkopi nedir?

Kolposkopi rahim ağzının özel büyütme yapan aletlerle incelenmesi ve şüpheli görülen yerlerden biyopsi alınmasına dayanan bir tanı metodudur. Ofis ya da hastane koşullarında yapılabilir. İsteyen hastalarımıza işlem esnasında kısa anestezi de uygulanabilir. İşlem yaklaşık 15-20 dk kadar sürmektedir. Özel bir hazırlığı yoktur.

Kolposkopi nasıl yapılır
Kolposkopi yapan doktor

Kolposkopi hangi durumlarda yapılmalıdır?

Rahim ağzında gözle görülen şüpheli bir durum varsa, SMEAR testinde hücresel anormallikler gelişmişse, HPV testinde yüksek riskli HPV tipleri saptamışsak ya da daha önce bir rahim ağzı problemi varsa onun kontrolü için de kolposkopi yapılabilmektedir.

?? Doç.Dr. Meryem GENCER
☎️ 0530 723 80 39 ?
? Bahçeşehir İstanbul ?
?? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ? Jinekolog ??