Gebelikte Tarama Testleri

Sevgili gebeler; gebelikte tarama testleri dediğimizde daha çok bebekte bir anormallik olup olmadığını gösteren testlerden bahsederiz. Oysa ki gebelikte anne sağlığı ile ilgili de tarama testleri vardır. Bunları başka bir zaman gözden geçiririz.

Neden tarama testlerine ihtiyaç duyarız?

En ideal şartlarda bile olsa, oluşan her gebelikte %1-2 ihtimalle bebekte bir anormallik olacaktır. Bu anormallik yapısal yani bebeğin organlarıyla ilgili de olabilir ya da genetik yani kromozom yapısında ki sorunlara bağlı gelişen anormalliklerde olabilir. Bebeğin organlarında oluşan büyük anormallikleri gebelik takipleri sırasında yapacağımız ultrasonografi ile anlayabiliriz. Küçük problemleri ve bazı genetik hastalıkları sadece ultrasonografi ile anlamak ve tanısını koymak zor olacaktır. İşte bu noktada tarama testleri devreye girerler. Bu testler özellikle genetik hastalıklar konusunda  bize fikir verebilirler. Down sendromu kromozom fazlalığı ile meydana gelen ve toplumda sık görülen genetik bir hastalıktır. Biz kadın doğumcuların tanımakta en çok zorlandığımız hastalıklardan biridir. Neden zorlanırız?  Çünkü bu hastalığa sahip bebeklerin, anne karnında iken, yalnızca üçte birinin hastalığa ait bulguları ultrasonografi ile görülebilir. Geriye kalan üçte ikilik grubu ek test yapmadan anlamak çok zordur. Bu nedenle tarama testlerine ihtiyaç duyarız.

Gebeklikte tarama testleri nelerdir?

Kısaca bu testleri üç gruba ayırabiliriz:

  1. İkili ve dörtlü test ya da bunların birleştirilerek yapıldığı entegre testler,
  2. Anne kanından bakılan fetal DNA (Non Invaziv Prenatal Test – NIPT ya da Cell Free DNA),
  3. Bebeğin plasentasından, suyundan ya da kanından örnek alma.

İlk ikisi tarama testi iken üçüncüsü tanı testidir. Yani riskli bir durumda yapılan, invaziv dediğimiz işlem gerektiren ve az bir miktar düşük ihtimali bulunan testlerdir. O nedenle hastalarımıza önce ilk iki testi öneririz. Bu testler riskli çıkarsa üçüncü test grubu olan tanı testlerine geçeriz. Tanı testleri hastalığı doğrularsa, ailede isterse gebeliği sonlandırma durumuna gidilebilir. Bu tarz genetik hastalıkların ne anne karnında ne de bebek doğduktan sonra tedavisi olmadığından dolayı gebelik sonlandırma işlemine başvurulabilmektedir. Burada ailenin kararı önemlidir. Ara durum hakkında aileye bilgi verilerek ne isterlerse ona göre yaklaşım yapılmaktadır. Kimi aileler başlangıçta bu testleri anlattığımızda “biz ne olursa olsun bebeği istiyoruz, aldırmayacağız” diyebilmektedir. Biz hekimler durumu aileye anlatıp onların kararına göre hareket ederiz. Aile bir müdahale istemiyorsa bu konuda isteklerini belirten imzalı onam almaktayız.

Bu testlerin her aşamasında aileye bilgi verip neden yaptığımızı, bize ne sağlayacağını, nasıl sonuçlarla karşılaşabileceğimizi ve bu durumlarda yapabileceğimiz alternatif yöntemleri aile ile paylaşıp, ailenin kararına göre yol  almaktayız.

Tarama testlerinden ilk grup testlerin belirleyiciliği %85-90 civarındadır. Belirleyiciliği en yüksek olan ise anne kanından bakılan Fetal DNA (NIPT) denen  genetik testtir. Belirleyiciliği çok yüksektir. Tek dezavantajı pahalı olmasıdır. Ekonomik olarak uygun olan ailelere kafa karışıklığına mahal vermemek açısından bu testi yaptırmalarını öneririm.

Sağlıklı gebelik geçirmeniz temennisi ile,

Doç.Dr. Meryem GENCER

☎️ 0530 723 80 39 ?
? Bahçeşehir İstanbul ?
?? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ? Jinekolog ??